Kluczowe rezultaty 10. Szczytu Inicjatywy Trójmorza i Forum Biznesu (Warszawa, 28-29 kwietnia 2025)
Opracowanie: A. Orzelska-Stączek, maj 2025
- W 10. szczycie Inicjatywy Trójmorza w Warszawie udział wzięło 11 prezydentów oraz premier Chorwacji; w sumie reprezentowane były 23 państwa oraz Komisja Europejska (zob. tabela niżej). Pod względem liczby przywódców było to największe wydarzenie dyplomatyczne w Polsce w 2025 roku. Za przygotowanie 10. szczytu Inicjatywy Trójmorza odpowiadała Kancelaria Prezydenta RP. Organizatorem Forum Biznesu było Three Seas Business Council.
- Do 3SI dołączyli nowi partnerzy strategiczni: Hiszpania i Turcja. W ten sposób lista partnerów strategicznych 3SI wzrosła z 4 do 6 (obejmuje także Komisję Europejską, Niemcy, Japonię i USA).
- Do 3SI dołączyły też nowe stowarzyszone państwa uczestniczące: Albania i Czarnogóra. W rezultacie lista stowarzyszonych państw uczestniczących w 3SI wzrosła z 2 do 4 (obejmuje także Mołdawię i Ukrainę).
- Przyjęto Wspólną Deklarację 10. Szczytu Inicjatywy Trójmorza. Potwierdzono w niej fundamentalne cele tej współpracy, w szczególności konieczność rozbudowy połączeń infrastrukturalnych Północ–Południe dla umacniania odporności regionu, wzmacniania spójności Unii Europejskiej i wzbogacania więzi transatlantyckich.
- Po raz pierwszy do deklaracji dodano stanowisko odrębne – Węgry w ten sposób odcięły się od ustępów 4-9, obejmujących m.in. potępienie rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie.
- Lista projektów priorytetowych Inicjatywy Trójmorza po aktualizacji objęła 140 pozycji. W deklaracji podkreślono znaczenie projektów: BRUA, terminala LNG na wyspie Krk, Rail Baltica, Rail2Sea, zakończonego projektu synchronizacji sieci energii elektrycznej państw bałtyckich z europejskimi sieciami kontynentalnymi, Via Baltica, Via Carpatia.
- Fundusze: pierwszy Fundusz Inwestycyjny Inicjatywy Trójmorza w 2023 roku zakończył etap pozyskiwania środków na inwestycje i przeszedł do kolejnego etapu: zarządzania oraz podnoszenia wartości inwestycji. Trwają prace nad powołaniem kolejnego funduszu, wzorowanego na wyżej wspomnianym, o czym wspomniano w deklaracji. Ponadto rozpoczął działalność Fundusz Innowacji Inicjatywy Trójmorza (3SI Innovation Fund, 3 Seas Initiative Innovation Fund), prowadzony i współfinansowany przez European Investment Fund (EIF), pierwsi inwestorzy to Polska, Czechy, Węgry i Chorwacja). Więcej informacji: www.eif.org/what_we_do/equity/news/2024/central-and-eastern-europes-growth-stage-companies-get-boost-as-polish-and-czech-promotional-institutions-become-first-contributors-to-eif-led-three-seas-initiative-innovation-fund.htm https://www.bgk.pl/programy-i-fundusze/fundusze/fundusz-trojmorza/
- Japonia: Premier Japonii Ishiba Shigeru przekazał specjalną wiadomość dla uczestników 10. szczytu. Message by Mr. ISHIBA Shigeru, Prime Minister of Japan, for the 10th Three Seas Initiative (3SI) Summit, April 30, 2025, https://www.mofa.go.jp/erp/c_see/pageite_000001_00948.html Zapowiedział otwarcie w Polsce przedstawicielstwa przez Japan Bank for International Cooperation (JBIC) https://www.jbic.go.jp/en/about/ Szczegóły przedstawił prezes Hayashi Nobumitsu występujący na Forum Biznesu Trójmorza w Warszawie.
- Z USA na 10. Szczyt Inicjatywy Trójmorza i Forum Biznesu do Warszawy przybył Sekretarz ds. Energii Chris Wright; tekst wystąpienia na Forum Biznesu oraz video: https://www.energy.gov/articles/energy-secretary-chris-wright-delivers-keynote-remarks-three-seas-business-forum-warsaw https://www.youtube.com/watch?v=XfHIPZ15ZFo
- 29 kwietnia 2025 roku w ramach Forum Biznesu odbył się Panel Prezydencki, w którym głos zabrało 9 prezydentów z państw 3SI oraz premier Chorwacji. Po raz pierwszy wydarzenie tej rangi było włączone w agendę Forum Biznesu.
- Dyplomacja pierwszych dam w ramach 3SI (First Ladies’ diplomacy): 29 kwietnia 2025 w ramach Szczytu Inicjatywy Trójmorza, z inicjatywy Pierwszej Damy Agaty Kornhauser–Dudy, zrealizowano program odrębny z udziałem Pierwszych Dam z Estonii, Litwy, Albanii, Węgier i Czarnogóry, szczegóły: https://www.prezydent.pl/malzonka-prezydenta/aktywnosc/10-szczyt-inicjatywy-trojmorza-program-odrebny-wspolmalzonkow-,100944
- Jednym z wydarzeń towarzyszących Forum Biznesu była konferencja naukowa The Three Seas Initiative: the economic dimension of the intra-EU cooperation, zorganizowana dzięki współpracy ośrodków akademickich (m.in. Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytet Łódzki, Litewska Akademia Nauk, UKSW, Mykolas Romeris University, Uniwersytet Bukaresztański, Uniwersytet w Zagrzebiu) i Three Seas Business Council.
W sesji plenarnej na 10. Szczycie Inicjatywy Trójmorza w Warszawie w 2025 roku udział wzięli:
Prezydent Polski Andrzej Duda – gospodarz szczytu
Prezydent Bułgarii Rumen Radev
Prezydent Litwy Gitanas Nausėda
Prezydent Estonii Alar Karis
Prezydent Albanii Bajram Begaj
Prezydent Czech Petr Pavel
Prezydent Czarnogóry Jakov Milatović
Prezydent Łotwy Edgars Rinkēvičs
Prezydent Węgier Tamás Sulyok
Prezydent Słowacji Peter Pellegrini
Pełniący obowiązki Prezydenta Rumunii Ilie Bolojan
Premier Chorwacji Andrej Plenković
Wicepremier, Minister Infrastruktury i Rozwoju Regionalnego Mołdawii Vladimir Bolea
Wicepremier ds. odbudowy Ukrainy Oleksii Kuleba
Minister Spraw Zagranicznych Grecji Georgios Gerapetritis
Minister Infrastruktury Słowenii Alenka Bratušek
Minister Transportu i Infrastruktury Turcji Abdülkadir Uraloğlu
Sekretarz Generalny i Wiceminister Spraw Zagranicznych Austrii Nikolaus Marschik
Sekretarz Stanu ds. UE Hiszpanii Fernando Sampedro Marcos
P.o. Asystenta Sekretarza Stanu w Biurze Spraw Międzynarodowych w Departamencie Energii USA Tommy Joyce
Ambasador Republiki Federalnej Niemiec w Polsce Viktor Elbling
Ambasador Japonii w Polsce Akira Kono
Dyrektor ds. polityki energetycznej w Dyrekcji Generalnej ds. Energii Komisji Europejskiej Cristina Lobillo Borrero
W formie zdalnej udział w szczycie wziął Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski
Źródło: https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wydarzenia/warszawa-10-szczyt-trojmorza,100853
* U.S. Secretary of Energy Chris Wright attended part of the 10th Three Seas Summit agenda. Additionally, he participated in the Three Seas Business Forum (https://forum.3seasbc.com/speakers#about-event), where he delivered keynote remarks during the Inaugural Session. The full text and video of his address:
- https://www.energy.gov/articles/energy-secretary-chris-wright-delivers-keynote-remarks-three-seas-business-forum-warsaw https://www.youtube.com/watch?v=XfHIPZ15ZFo
Więcej na temat 10. Szczytu Inicjatywy Trójmorza i Forum Biznesu:
- na oficjalnej stronie Szczytu Inicjatywy Trójmorza https://3seas.eu/
- na oficjalnej stronie Forum Biznesu https://forum.3seasbc.com/
Analizy, komentarze dot. wyników szczytu:
- J. Bornio, Ł. Lewkowicz, Komentarze IEŚ 1357 (97/2025) Dziesiąty szczyt Inicjatywy Trójmorza w Warszawie – główne postanowienia i perspektywy rozwoju, https://ies.lublin.pl/komentarze/dziesiaty-szczyt-inicjatywy-trojmorza-w-warszawie-glowne-postanowienia-i-perspektywy-rozwoju/
- Ł. Ogrodnik, J. Pieńkowski, Jubileuszowy szczyt Inicjatywy Trójmorza https://www.pism.pl/publikacje/jubileuszowy-szczyt-inicjatywy-trojmorza